Technologie wentylacyjne

Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne projektowane i montowane są w celu poprawy jakości powietrza i zapewnienia komfortu wewnątrz pomieszczeń. Jednak tuż po montażu można stwierdzić liczne zanieczyszczenia. Normy dotyczące instalacji powietrznych mówią o tym, że instalacje wszędzie tam gdzie są zamontowane muszą mieć zapewnioną konserwację. Nieprawidłowa konserwacja lub jej całkowite zaniechanie może powodować liczne zagrożenia, wynikające z nagromadzenia różnego rodzaju zanieczyszczeń i osadów. Kanały powietrzne to doskonałe środowisko dla rozprzestrzeniania się bakterii, wirusów i grzybów. Zanieczyszczona instalacja to zwiększony wydatek energetyczny oraz doskonała dystrybucja ognia. Prawidłowa konserwacja powinna obejmować badania laboratoryjne, monitoring i ewentualne czyszczenie połączone z dezynfekcją. Częstotliwość wykonywania takich prac uwarunkowana jest lokalizacją i przeznaczeniem obiektu.

Początki badań nad czystością instalacji

Korzystając z instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej myślimy o dobrej kondycji i komfortowym funkcjonowaniu. Jednak nie zawsze znamy przyczyny złego samopoczucia, łzawienia oczu, czy trudności w oddychaniu.

Pionierami badań nad wpływem zanieczyszczonej instalacji klimatyzacyjnej byli amerykańscy inżynierowie. Do analizy jakości powietrza w zależności od zanieczyszczenia instalacji zostali sprowokowani przez biznesmenów zaniepokojonych złym samopoczuciem pracowników w biurowcach i brakami kadrowymi ze względu na dużą liczbę zachorowań. Przeprowadzone badania wykazały kilka przyczyn, wśród nich był fatalny stan czystości central i przewodów wentylacyjnych.
Po przeprowadzeniu czyszczenia i dezynfekcji instalacji wydajność pracowników i ich stan zdrowia zdecydowanie polepszyły się, dając w niektórych miejscach pracy nawet 95% poprawę. Od tego momentu większość pracodawców zaczęła interesować się czystością swoich instalacji. Dzięki temu znacznie spadły wydatki na wynagrodzenia podczas choroby pracowników.

Uwaga alergicy! Powietrze nawiewane przez zanieczyszczone elementy instalacji wentylacyjnej do pomieszczenia może wywoływać szereg reakcji alergicznych u osób wrażliwych na wszelkiego rodzaju pyły, roztocza kurzu i zarodniki grzybów !!!

Czynniki podkreślające wagę konserwacji instalacji

Należy wskazać kilka czynników, które podkreślają wagę prac konserwacyjnych i czyszczenia instalacji:

• dodatkowy wydatek energetyczny spowodowany zwiększeniem oporów przepływu powietrza:

- zanieczyszczenia łopatek wentylatora
- zanieczyszczenia kratek nawiewnych i wyciągowych
- zanieczyszczenia urządzeń przepustnic i tłumików w instalacji

• wymogi przeciwpożarowe. Niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się ognia przez zanieczyszczone kanały

- zanieczyszczenia w postaci osadu złożonego z pyłów i tłuszczy stanowią dobre źródło rozprzestrzeniania się ognia

• warunki higieniczno – sanitarne

- zanieczyszczone instalacje wentylacyjne są częstą przyczyną rozprzestrzeniania się różnego rodzaju bakterii, wirusów i grzybów w strefach przebywania ludzi
- złe działanie instalacji wentylacyjnych w zakładach przemysłowych powoduje wysokie stężenia zanieczyszczeń powietrza wewnętrznego

Metody służące do konserwacji instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej

Występują następujące metody konserwacji instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej:

• mechaniczne czyszczenie za pomocą szczotek kanałów wykonanych z blach
• pneumatyczne czyszczenie z a pomocą sprężonego powietrza
• powlekanie kanałów betonowych i kanałów izolowanych wewnętrznie preparatami tworzącymi powłokę o niskiej chropowatości odpornej na osiadanie kurzu i roztoczy oraz rozwoju grzybów. Powlekanie kanałów substancjami uszczelniającymi
• dezynfekcja kanałów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych preparatami bakteriobójczymi

Metody potwierdzające stan czystości instalacji

W celu sprawdzenia zanieczyszczenia instalacji należy wykonać:

• badanie jakości powietrza pod względem stopnia zanieczyszczenia bakteriami, wirusami i grzybami w pomieszczeniach
• video inspekcję w kanałach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Na podstawie jednego z tych badań można zaobserwować czy instalacja:

• wymaga czyszczenia?
• czy niesie ze sobą inne zagrożenia?

Częstotliwość kontroli instalacji

Od niedawna toczą się prace prowadzone przez członków europejskiego stowarzyszenia EVHA (European Ventilation Hygiene Association) nad stworzeniem wytycznych dotyczących zapewnienia czystości instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Ustalenia oparte będą m.in. na wydanej przez NADCA (National Air Duct Cleaners’ Association, US) normie ARC 2002.
Poniżej zamieszczono wyciąg z zaleceń zawartych w tym dokumencie dotyczących częstotliwości kontroli elementów instalacji:

Myśląc o własnym zdrowiu i komforcie pracy, pamiętajmy o prawidłowym funkcjonowaniu instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych!